حوزه ارتباط اسباب نزول و تفسیر

تبیین نقش اسباب نزول در تفسیر قرآن و تعیین حوزه های کاربرد آن در فهم معانی آیات است. یکی از دانشهای مورد نیاز مفسّر، علم اسباب نزول است. آشنایی با موقعیّت زمانی، مکانی، فردی و اجتماعی نزول آیه ای یا بخشی از آیات، این امکان را به مفسّر می دهد تا حقایق و معارف وحی را در زمینه های پیشینی و مقارن با آن مورد بررسی، تحلیل و نتیجه گیری قرار دهد. از سوی دیگر، اسباب نزول در فهم مقاصد و اسلوب تعابیر قرآن کریم و بهره وری از اهداف تعلیمی و تربیتی قرآن تأثیر گذار است. سپس نویسنده، به نقش اسباب نزول در نخستین تلاشهای تفسیری پرداخته و معتقد است دو دسته از آیات قرآن، در پرتو شناخت اسباب نزول قابل درکند: آیات متّکی به اسباب نزول، در فهم و ترجمه چون آیه 104 سوره بقره، آیه 42 سوره انفال، آیه 16 سوره نور و... و آیات متّکی به اسباب نزول، در رفع ابهام و برداشت صحیح چون آیه 93 سوره مائده، آیه 33 سوره نور، آیه 10 سوره ممتحنه و...؛ که در مورد هر دسته، آیات متعددی را ذکر کرده و تأثیر شناخت اسباب نزول در تفسیر آن آیات را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داده است.